სამშობლოს განცდა მარადიული… _შეხმიანება თამაზ წივწივაძის ”სამოღვაწეო არეალთან…” /12 ივლისი მისი გარდაცვალების დღეა/

სამშობლოს განცდა მარადიული… _შეხმიანება თამაზ წივწივაძის  ”სამოღვაწეო არეალთან…” /12 ივლისი მისი გარდაცვალების დღეა/

და კვლავ, ინტერნეტსივრცეში გამოქვეყნებულ, ჩემივე ესეს დავესესხები _ სამშობლოს განცდა მარადიული… _აი, ის ძირეული მოტივი, რომელის ხატოვნება, ოდითგანვე იფრქვევა ქართული ეროვნული მწერლობის საგანძურიდან…

რომელსაც, უშუალოდ მიესადაგება სახელოვანი კრიტიკოსისადმი მიძღვნილ მოგონებიდან

გაკეთებული ამონარიდი:

***პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე თამაზ წივწივაძე თავისი კეთილი საქმეებით მრავალს დაამახსოვრდა და თუ მას ზოგჯერ, როგორც ”დაუნდობელ კრიტიკოსს”, ისე მოიაზრებდნენ, თავად იგი, უპირველესად, ღვთისგან უშუალოდ ბოძებული ნიჭით, სამშობლოს სიყვარულით საზრდოობდა, ანუ ტიციან ტაბიძის უკვდავი ტაეპისა არ იყოს:  ”დავბადებულვარ, რომ ვიყო მონა და საქართველოს მედგას უღელი…”

მრავალ, თავისებურად განათლებულ ”პერსონას” აქვს პრეტენზია ”სიღრმისეულ”, ასე ვთქვათ ”ელიტურ” აზროვნებაზე, მაგრამ სიბეცე იქნება თუ მათ ”ხმაურს” აყოლილი, ”სიბრძნის მაძიებლები” არ გაითვალისწინებენ აინშტაინის ცნობილ მოსაზრებას:

”ინტუიცია _ ღვთიური მადლია _ აზროვნება კი მისი მორჩილი მსახური”.

არადა, ბოლო დროს საზოგადოების დაკვალიანების მოსურნეთა ინტონაციებში, უფრო და უფრო იგრძნობა ხელოვნურობა და სიყალბე … _ ის, ვისაც, ერის სატკივარი, ვერაფრით გაუთავისებია,  ”ქვეყნის აშენებას” გვპირდება.

ამაზედ, ხშირად გვისაუბრია, მაგრამ ჩვენთან, ამა თუ იმ ფინანსური მხარდაჭერით გალაღებული ჯგუფები თუ პერსონები, რა თქმა უნდა, იმიჯმეიკერული ხრიკებით ახერხებენ, ქვეყნის საამაყოდ მოვლენილ ”ტალანტებად” მოგვევლინონ…

თანმედროვე მედიასივრცეს ”მექანიკურად” შეჩერებულ მსმენელ-მაყურებელთა ”ცნობიერებაც” ამგვარად ბოძებულ ”თავისუფლებასაა” მინდობილი.

პუბლიცისტური გონებამხვილობითა და ინტუიციით გამორჩეული კრიტიკოსი თამაზ წივწივაძე, ყოველივე ამაზე, ხშირად წერდა.

მაგრამ, ახლა სიბრძნის შემცნობი და ”მაჯის შემტყობარი” ცოტაა, ციფრულ ეპოქაში, ”სიბრძნესა” თუ ”განსწავლულობას” სხვაგვარად აღიქვამენ, ვიდრე ადრეულ საუკუნეებში.

სიბრძნის წიაღში ასულდგმულებულ ”ვეფხისტყაოსანში” რუსთაველი ბრძენის არსს ამგვარად ასახავს:

”ანუ არის ბრძენი ვინმე, მაღალი და მაღლად მხედი,

არცა ლხინი ლხინად უჩანს, არცა ჭირი ზედა–ზედი;

ვით ზღაპარი, ასრე ესმის უბედობა, თუნდა ბედი,

სხვაგან არი, სხვაგან ფრინავს, გონება უც ვითა ტრედი.”

აქ კი, თამაზი, ალბათ ჩვეული იუმორით ჩაიღიმილებდა, ნახეთ, ის დალოცვილიც, ჩემი მეხოტბე ყოფილაო…

ამონარიდი მოგონებიდან:

***

…”მისი ავტორიტეტი წლიდან წლამდე იზრდებოდა და მალე ქართულ საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში წივწივაძის სიტყვამ შთამბეჭდავი ძალა შეიძინა.

როცა ლიტერატურულ საქართველოსა და მწერალთა კავშირს ერთდროულად მესვეურობდა, ბედის ანაბარა მიტოვებულ მწერლობის სასიქადულო წარმომადგენლებს დაუზარებლად უმართავდა ხელს.”

ისე კი, თანამედროვე მკვლევართა მოსაზრებათა მიხედვით, ”ღრმად აზროვნება”  ნიშნავს, პიროვნების მიერ გარესამყაროს შეცნობის პროცსეში დაგროვილი საგულისხმო აზრების ანალიზსა და  ლოგიკური დასკვნების გამოტანას.

ოღონდ, ციფრული ეპოქა, უამრავ ”საცთურთან” ერთად  მოფიქრალ ადამიანს, უწყვეტად თავაზობს მზამზარეულ შეხედულებებს. და ამგვარად დახელოვნებული სწავლული, თითქოსდა ინტუიციის გარეშეც იოლად გადის ფონს.

”აზროვნება”, როგორც პროცესი, დიდის ალბათობით, იმ უშუალობით ვეღარ იარსებებს, რისი მეშვეობით კაცობრიობა საუკუნეების მანძილზე შეიგრძნობდა საკუთარი არსის შესაძლებლობებსა და პერსპექტივებს… _მიზეზი, მომავალში მოსალოდნელი, ხელოვნური ინტელექტის გაუთვალისწინებელი აღზევება.

მაგრამ დღევანდელი ”ნომნკლატურული ელიტა”, მაინც ძველებურად ესწრაფვის მოჩვენებითი კვარცხლბეკების მისაკუთრებას.

რასაც, სახელოვანი პუბლიცისტი, მხოლოდ მისთვის ნიშანდობლივი პაროდიული წიაღსვლებითა და  სარკასტული ”შემოლაწუნებით” ააშკარავებდა.

ურიგო არ იქნება თუ გავიხსენებთ:

ინდოელი ფილოსოფოსისა და მოღვაწის  ჯიდუ კრიშნამურტის მოსაზრებებს, რომელსაც თავის ერთ-ერთი ესსეში სათაურად გამოტანილი აქვს კითხვა ”არსებობს კი ღრმა აზროვნება?

წარმოგიდგენთ, ჩემს მიერ გადმოქართულებულ ამონარიდს:

”ჩვენ მხოლოდ გონების ზედა ფენებს შევიცნობთ _ თუ საერთოდ შევიცნობთ კი მათ _ და ვკმაყოფილდებით მხოლოდ იმით, რომ ვცოცხლობთ და ვარსებობთ, მხოლოდ მის გარეგან ზედაპირზე. აზროვნებას, ჩვენ მივიჩნევთ, გონების საქმიანობად: მაგალითად, გენერლის აზროვნება, რომელიც საყოველთაო განადგურებას გეგმავს, აზროვნება ცბიერი პოლიტიკური მოღვაწისა, აზროვნება ერუდირებული პროფესორისა თუ ხითხუროს. მაგრამ არის კი, აზოვნება ღრმა? ხომ არ არის, ყოველი სახის აზროვნება გონების ზედაპირული საქმიანობა? ღრმაა კი, გონება, როცა ის აზროვნებს? შეუძლია კი გონებას, რომელიც შედგენილია, რომელიც წარმოადგებს დროის, მეხსიერების, გამოცდილების შედეგს, _ შეიმეცნოს ის, რაც მისი საზღვრებს მიღმა იმყოფება? გონება ყოველთვის ისწრაფვის, ეძებს რაღაც ისეთს, რომელიც მისი საქმიანობის სფეროებს მიღმა იმყოფება, და რომლებიც კონცენტრირებულია მისეული ”მე” -ს გარშემო. მაგრამ ცენტრი, სადანაც ის ეწევა ძიებას, თავისი შემადგენლობით, ყოველთვის რჩება ერთი და იგივე…”

ამჯერად, მკითხველის ყურადღება მინდა გავამახვილო კრიშნამურტის მიერ ხაზგასმული, ჩვენეული ყოფითობის სქემატურ მხარეზე, ანუ ”აზროვნებას, ჩვენ მივიჩნევთ, გონების საქმიანობად: მაგალითად, გენერლის აზროვნება, რომელიც საყოველთაო განადგურებას გეგმავს, აზროვნება ცბიერი პოლიტიკური მოღვაწისა, აზროვნება ერუდირებული პროფესორისა თუ ხითხუროს…” რომელთა ჩამონათვალს კრიტიკოსი თამაზ წივწივაძე სრულიად თავისებური, გამორჩეული გონებამახვილობით, ინტუიციით, მწვავე სარკაზმით გააგრძელებდა… სხვადასხვა ჯურის მიმომხილველს, ”მეტრის” ტიტულით შემკულ დილეტანტს, ავანტიურისტს, ბაქიას, მატრაბაზს, იმგვარი კოლორიტულობით შემოსავდა, რომ,  საზოგადოებისთვის გზა-კვალის მზაკვრულად აბნევის მოსურნე ”ტიპაჟებს” ”უცოდველობით” შენიღბვის საშუალებას არ მისცემდა.

ჰოდა, ამ თემის გაგრძელება ნიჭიერ მკითხველთა წარმოსახვებისთვის მიგვინდვია…  რასაც, თამაზ წივწივაძის სახელობის ფონდის დაარსება, სასურველ სტიმულს მისცემდა. ფონდის მესვეურობას კი, რა თქმა უნდა, თამაზის თანამოაზრე, მისი ღვიძლი და, ჟურნალ "დილას" მთავარი რედაქტორი. ჟურნალისტი დოდო წივწივაძე ითავებდა, რომელმაც გამორჩეული ღვაწლი დასდო სახელოვანი კრიტიკოსის ნაწარმოებებთა ორ მშვენიერ წიგნად შედგენასა და გამოცემას. /იხილეთ _ თამაზ წივწივაძე _ ქვეყნის ამბები _ შინ და გარეთ / ”თამაზ წივწივაძის ფენომენი...”/ Tamaz Tsivtsivadze

და ფონდი, შესაბამისს ღონისძიებებს დასახავს თამაზ წივწივაძის მახვილგოვნივრული, პუბლიცისტური სივრცის აღორძინებისთვის…

…

 ჰოდა, ყოველივე ამისდა კვალდაკვალ, კალამში ნაცად ლიტერატორებს, მწერლებს, ჟურნალისტებს თუ ლიტმოყვრულებს შეუძლიათ წარმოადგინონ ნაკვესები, იუმორესკები, ექსპრომტები, ერთურთის წასახასალისებლად კი მეგობრული შარჟები…  თან ”ღრმა აზროვნების” პერიპეტიათა სახალისო ინტერპრეტაციებით, საზოგადოებას სასურველ სიფხიზლე  შესძინონ…  და რა თქმა უნდა, არა მარტო ამა თუ იმ სუბიქტის პიროვნული ამბიციების აკენწვლითა თუ გაკენწვლით გაამჟღავნონ თავიანთი გონებამახვილობანი, არამედ, ქვეყანაში მომრავლებული პრობლემური საკითხების ”წამოკიდებით” გამოაშკარავებითა თუ მხილებით, წივწივაძისეული სიმძაფრით აგრძნობინონ საზოგადოებას სად ვართ, რასა ვიქმთ, საით მივექანებით… მავანთა მიერ საფრონცქაოდ აჩემებულ ღრმა აზროვნებისა რა მოგახსენოთ, მაგრამ დღესდღეისობით, ციფრული ტექნოლოგიებით გაჯერებულ მსოფლიოში, უშუალო, ადამიანური ლოგიკით განპირობებული ”მსჯელობანი”, რომაა შესანარჩუნებელი, ეგ უპირობო აქსიომაა…

 …და თუ ერის ცნობიერება, იმდენად შეიცვალა, რომ თავის საციცოცხლო გარემოსთან მიმართებაში გაუცხოვდა, მაშინ ყოველ აშენებულსა თუ გამშვენებულს ”მომხდურები” დაეპატრონებიან…

და ბოლოს, შეგახსენებთ თავად გამორჩეული კრიტიკოსის საყვარელ, გურამიშვილისეულ შეგონებას: ”ვინც არა ჰგავს კახაბერსა, მე ვერ ვიტყვი კახაბერად.”

ჯანრი გოგეშვილი

თემატური

იხილეთ _ 

• თამაზ წივწივაძე _ ქვეყნის ამბები _ შინ და გარეთ / ...

*

2000 წ.

მწერალთა გაერთიანება ”ეროვნული ცნობიერების ანალიტიკური ცენტრის” რიგი წევრები _ სტუმრად შავნაბადას წმინდა გიორგის სახელობის მონასტერში.

*

***

\/

ეროვნული ცნობიერების ანალიტიკური ცენტრი
Analytical Center of National Consciousness…JVJ Home Page (www.jvj.20m.com)

***

 მოაზროვნეთა მიერ დანთებული მამულიშვილური სული, ოდითგანვე ასაზრდოებდა, ხვეწდა და განამტკიცებდა ეროვნულ თვითშეგნებას...მწიგნობარი _ ლიტერატორი, ხელოვანი, ფილოსოფოსი, მეცნიერი, საზოგადო და საეკლესიო მოღვაწე ჭეშმარიტი მცნობარი და მედროშე გახლდათ ერის სულიერი ინტერესებისა...საუკუნეთა მანძილზე მათი საქმიანობა ეროვნული ცნობიერების მრწამსითა და საკაცობრიო იდეალებით გაჯერებულ მისიონერულ მოღვაწეობად იქცა...

საძიებელი

The index

გადაფურცლეთ წიგნები და ჟურნალები... ჯანრი გოგეშვილი, _ Look through books and magazines... Janri gogeshvili

*

© გახსოვდეთ!.. 
”საავტორო უფლება”