ბოლო ხანს, ოფიციალური, თუ ”ნახევრადოფიციალური” სამწერლო დაწესებულებათა მესვეურები წუხან, ლიტერატურულ ასპარეზზე ”გაურკვეული” პიროვნებები თვითნებურად, ”უპრაგონოდ” გასცემენ სახალხო პოეტის წოდებებს და ილია ჭავჭავაძის პრემიებსო… და ირონიულად აღნიშნავენ, ამგვარ აღზევებას, ”მინიჭებულებიც” ქე იფერებენო…
არა იმას, არა და არ ვამბობ, რომ ქართული ლიტერატურის სამოღვაწეო ასპარეზზე, დროთა განმავლობაში, რიგ ღირსეულ შემოქმედს, პოეტსა, პროზაიკოსს თუ ხელოვანს, ეს წოდება თუ პრემიები უსაფუძვლოდ ააქვს მიკუთვნებული…
საქართველოს მგოსნად აღიარებული აკაკი წერეთელი უშუალოდ ხალხის სიყვარულითა და მოწონებით იქცა სახალხო მგოსნად… გალაქტიონ ტაბიძეს 1932 წელს სახალხო პოეტის წოდება ოფიციალურად, სამთავრო უწყების მიერ მიენიჭა, ანუ მაშინდელმა სამთავრო უწყებამ დაადასტურა მისი პოეტური ნიჭიერება, თორემ, ისედაც ხალხისგან სათაყვანო მგოსანი გახლდათ. პოეტური კოლორიტით გამორჩეულ, ძველი თბილისის გულანთებულ მოტრფიალე ისოებ გრიშაშვილის, წამღერებით წარმოთქმულ ლექსებს, თაყვანისმცემლები, თავისებური ემოციური წიაღსვლებით უსმენდნენ… ჰოდა, 1959 წელს, რესპუბლიკის სახალხო პოეტის საპატიო წოდება მიენიჭა… გოგლა ლეონიძეც, რომლის სახალხო გამოსვლები, თვითმყოფადობის და ეროვნულობის უშუალო წარმოსახვით, მართლაცდა სახალხო ზეიმად იქცეოდა ხოლმე, სამთავრო უწყების მიერ, ასევე 1959 წელს, იქნა აღიარებული სახალხო პოეტად…
მაგრამ, ყოველი მათგანის პოეტურ ნიჭიერებას, თან სდევდა, ქართული კულტურისა და თვითშეგნების გაღვივება-აღორძინებისთვის გაღებული მრავალმხრივი მეცნიერული და საზოგადოებრივი საქმიანობა…
დიახ, მიმნიჭებელი კომისიები, ზოგჯერ უპირობო ჭეშმარიტებას ადასტურებდნენ… . ეს იყო და ეს…
ოღონდ, ქართულ სივრცეში დაფრთიანებულ, სხვა უნიჭიერეს პოეტებს, მსგავსი წოდება არ ამშვენებდათ, თუმც, ხალხის მოწონება და სიყვარული, მათაც გამორჩეულად ჰქონდათ, მათმა შემოქმედებამ თუ ხასითმა სახალხო პოეტის ”ამპლუა” ვერ შეითავსა… ზოგთ კი, მართლაც, რომ გამორჩეული პოეტური ფიქრთასვლის მქონეთ, მომავალში, კლასიკოსად დამკვიდრებულ ტალანტებს, სიცოცხლეში ცოტა ვინმე თუ სცნობდა, როგორც პოეტს, ნიკოლოზ ბარათაშვილის ტრაგიკული ისტორია ფრიად მრავლისმეტყველია…
მაგრამ, დღევანდელობაში, ასნაირი მიმდინარეობებით ”გაზიმზიმებულ” სამწერლო სარბიელზე, კლასიკოსთა სახელობის პრემიები, უფრო მეტად, პირადი ურთიერთობების კვალობაზე რიგდება და არა პრემიების მაძიებელ ავტორთა მიერ წარდგენილი ტექსტების, შემოქმედებითი, მხატვრული რაობის გათვალისწინებით.
ჰოდა, უნებლიეთ, ერთ დროს, საქართველოს ქრონიკებში გახმაურებული მოარული გამოთქმა ”აშორდიას აზნაურები” გამახსენდა…
ქართველი ავანტურისტის, სოლომონ აშორდიას შესახებ, მრავალი საინფორმაციო მინიშნება მოიპოვება პერიოდულ პრესაში, კარგა ხის წინათ, გაზეთ ”კვირის პალიტრაში” გამოქვეყნებულ წერილში კი ვკითხულობთ:
"სოლომონ აშორდია ნიჭიერი ქართველი თაღლითი გახლავთ, რომელსაც მსოფლიოს ისტორიული მისტიფიკატორების ნუსხაში საპატიო ადგილი უკავია. ყალბი საბუთების შედგენის სფეროში ყველაზე გამოჩენილი მოღვაწე იყო. XIX საუკუნის მიწურულს, მისი წყალობით, ქუთაისის გუბერნიის 2 ათასამდე მცხოვრებმა თავადისა და აზნაურის ღირსებები მიიღო…”
რამდენს გაუხარა გული… რომელთა შთამომავლობა, შესაძლოა დღემდე თავს იწონებს აშორდიას მიერ გაცემული მეფე სოლომონის, ან რომელიმე დადიანის მიერ ”ბოძებული”
”არისტროკატობის” დამადასტურებელი სიგელით, რომელიც, თუმც ყალბია, მაგრამ დღევანდელ ”ყოფაში”, მსგავსი სიყალბეები, იმდენადაა ადაპტირებული, ლამის ”რეალობა” ჩაანაცვლონ…
ისე კი, ასე, ერთბაშად 2000-მდე, ყალბი წარჩინებულის შემატება, ერის ისტორიულ მემკვიდრეობას თავისებურ საფრთხეს უქმნის…
მწერლობასა და ხელოვნებაში პრემიებიდ გაცემისა და მიღების ”კრიტერიუმები”, ხშირად ზოგადია, თუმც, ამ საკითხის გარშემო, ინტერნეტში შეიძლება მოიძიოთ კონკრეტული მოცემულობაც; თვალსაჩინო, ავტორიტეტულ დაწესებულებასთან დაფუძნებული ფონდის მიერ შემოთავაზებული დებულებიდან ვგებულობთ ” პრემიებთან ერთად გაიცემა ილიას მედალი „მარად და ყველან საქარველოვ მე ვარ შენთანა“ ქართული კულტურისა და სულიერების წინაშე განსაკუთრებული ღვაწლისათვის.” _ მშვენიერია…
ოღონდ, თუ რომელიმე, სახელოვნებო ”შპს”, რომელსაც აქტიური ორგანიზატორი ჰყავს და სასურველი ფინანსებიც გააჩნია (რაც ამ შემთხვევაში პროცესების უმთავრესი წარმართველია), მსგავსი ”ფორმულირებითაც” შეიარაღდება, ანუ „მარად და ყველან საქარველოვ მე ვარ შენთანა“ და მეტნაკლებად სახელოვან ინდივიდუმებსაც შემოიკრებს, მაშინ? ქველმოქმედებას, ხომ, ვერ აუკრძალავ?! თუნდაც იჭორაონ, რომ ”ტიტულების მაძიებლები”, ოღონდ კი, რაიმე სახის პრემია მოიპოვონ და გარკვეული თანხით, ”მიჩუმათებულად”, თავად ავსებენ ხსენებული ”შპს” -ს საქველმოქმედო ყულაბასო…
ალბათ უღირთ, მომავალში შესაძლოა, რომელიმე ამგვარად ”ტიტულირებულის”, წერა-კითხვის არმცოდნე, შთამომავალმა, მსგავსი ”შპს” გაცემული სიგელით, საარჩევნო მარათონის წარმოებისას თავიც კი, მოიწონოს…
და იქნებ ჯობდეს, ყველას, ვინც ლექსს წერს და პროზაშიც უცდია ბედი, ყველას ერთბაშად მიენიჭოს სახალხო პოეტის, მწერლისა და მოაზროვნის წოდება, ხოლო მოთხოვნილების შემთხვევაში დაემატოს ილიასეული მედალი _ „მარად და ყველან საქარველოვ მე ვარ შენთანა“ . /უმეტეს შემთხვევში, ნეტამც, ასე იყოს…/
ამგვარი ”საქველმოქმედო ღონისძიების” შედეგად, დროსაც დავზოგავთ, ენერგიასაც, ფინანსებსაც…
ქვეყანაში, საიდანაც სოციალური სიდუხჭირის გამო, ადამიანები, წინაპართა საცხოვრისს სტიქიურად ტოვებენ… ქვეყანაში, სადაც საერთაშორისო კვლევების მიხედვით ათასობით მაცხოვრებელი წერა-კითხვის არ მცოდნეა, სკოლებშიც, ფრიად სავალალო ვითარებაა და ლამის, ჯერ კიდევ 1879 წელს დაფუძნებულ წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების აღორძინებაზე უნდა ვიფიქროთ, ამგვარი ”სიგელომანია” სავალალოა…
როგორც იტყვიან _ ქვეყანა თავზე გვექცევაო და ასე უპრაგონოდ, რა ”სახალხოობა” აგიტყდათ?!
ჯ.გ.
ბლოგთა კრებულის საძიებელი
The index
ლიტერატურულ-შემეცნებითი სივრცე… / Literary-cognitive space… (WordPress.com)
*გადაფურცლეთ წიგნები და ჟურნალები… ჯანრი გოგეშვილი, _ Look through books and magazines… Janri gogeshvili
*ჯანრი გოგეშვილი _ პროზა, პოეზია, ესსე (პუბლიცისტიკა) დრამატურგია, იგავ-არაკები, ზღაპრები ... / Janri Gogeshvili Prose, Poetry, Essays, Articles, The drama, A-V
*
პოეზია *** ჯანრი გოგეშვილი / Poetry *** Janri Goge...
*იხილეთ პოეტური არეალი _პოეზია / Поэзия / poetry _ /კვანტური იმპულსები / Quantum pulses/ ჯ.გ. / Дж. Г. / J. G.
© გახსოვდეთ!..
”საავტორო უფლება”
*
Комментариев нет:
Отправить комментарий