იხილეთ _
მაგრამ, ჩემგან რომანტიზირებული ბიძა, მამაჩემის სწავლული ბიძაშვილები, თბილისის მკვიდრებად ითვლებოდნენ და მეც ალალად ვცდილობდი მათი ნამოღვაწარი შემეცნო…
ერთხანს, რატომღაც გულუბრყვილოდ მეგონა, რომ სადმე მაკარი გოგეშვილის უცნობ მემკვიდრეს აღმოვაჩენდი და ჩემეულ ჯიშ-ჯილაგთან მოსალოდნელი დამეგობრება, თავისებურ მხნეობას მმატებდა.
ჰოდა, მიზეზთა გამო, ჩემთვის საახლობლო ჯიშჯილაგის მოგონება და ”მიმოხილვა” რაღამც, ასე გულდასმით მოვინდომე, დედულეთს გვერდს ვერა და ვერ ავუვლი.
დედაჩემი ანა (ანეტა) კვირკველია, სოფელ მაჩხვარეთიდან მრავალშვილიან ოჯახიდან გახლდათ. მოხდენილი, გონიერი და მიზანდასახულობით გამორჩეული ქალბატონი იყო. ”ბოთომში” საბუღალტრო სასწავლებელი ჰქონდა დამთავრებული…
კვირკველიების გურული წარმომავლობისა რა მოგახსენოთ, მაგრამ მკვლევარების მინიშნებისდა მიხედვით, ფუძე მომდინარეობს სიტყვა კვირიკედან, ”კვირიკე” კი, ბერძნულად ”უფლისას” ნიშნავს. ეს გვარიც გამორჩევით მიყვარს და მეამაყება, ყმაწვიკაცობაში ტერენტი გრანელისადმი, ლექსიც კი მაქვს მიძღვნილი:
ტერენტი გრანელს
დიოდნენ დღენი, დიოდი მარტოდ,
საგალობლებით
იმშვიდებდი მშფოთავ სტიქიას,
ტკივილთ შეცნობა განგებამ განდო,
მსხვერპლად გიხმობდა წმინდა მისია,
მოწამებრივად
შემოგაცვდა სიცოცხლე ხელში,
თუმც ვერ შესძელი
სევდისათვის მოგეღო ბოლო,
შენ დაბადებას დაამსგავსე
სიკვდილი ლექსში,
და პოეზიის იმღერე სოლო…
დიოდნენ დღენი, დიოდი მარტოდ,
საგალობლებით
იმშვიდებდი მშფოთავ სტიქიას,
ტკივილთ შეცნობა განგებამ განდო,
მსხვერპლად გიხმობდა წმინდა მისია,
მოწამებრივად
შემოგაცვდა სიცოცხლე ხელში,
თუმც ვერ შესძელი
სევდისათვის მოგეღო ბოლო,
შენ დაბადებას დაამსგავსე
სიკვდილი ლექსში,
და პოეზიის იმღერე სოლო…
30.05. 1974
თუმც, წალენჯიხაში დაბადებულ ტერენტის მამის სამსონ კვირკველიას ოჯახს ალბათ წარმოდგენაც არ ჰქონდა გურულ კვირკველიებზე, მე მაინც, ყმაწვილურ ხიბლს ადევნებული, ნამალევად მის ახლობლობას ვიჩემებდი.
ისე კი მაჩხვარეთსა და ახლომახლო სოფლებში დღესაც შემონახულია ”ოტინას ღარდა”, რაც თავის დროზე ბაბუაჩემის სამოსახლოსთან ჩამავალ გზაზე მიმომსვლელთათვის თავისებური ”ნიშანსვეტი” გახლდათ… მგონი ახლაც არ დაუკარგავს მნიშვნელობა. ბებიაჩემი, დედაჩემის მხრიდან ასპირო მშვიდობაძე მეზობელი სოფლის მკვიდრი ყოფილა, როგორც ჩანს, როგორც გურულთა უმრავლესობა სწავლა-განათლებისადმი ძალუმად მიდრეკილი ოჯახიდან. დედაჩემის ბიძაშვილები გამოჩენილი ექიმები იყვნენ, ერთი მათგანის დაკრძალვას დეიდაჩემ თამარის თხოვნით ჩემს მეუღლესთან ცირასთან ერთად დავესწარი, თუმც სიცოცხლეში მასთან ნაცნობობა არ მაკავშირებდა. ისე კი, საცნობი კაცი ნამდვილად ყოფილა. იგი ცნობილი ფარმაცევტი გახლდათ, ავტორი სტუდენტათვის განკუთვნილი 550 გვერდიანი სახელმძღვანელოსი _ ”ფარმაცევტული ქიმიის კურსი” არისტრახ მშვიდობაძე ათეული წლების ხელმძღვანელობდა სამედიცინო ინსტიტუტის ერთერთ კათედრას. და შესაძლოა სამკურნალო ბალახებისადმი ჩემი ინტერესი გარკვეული კოდირებითაც იყოს განსაზღვრული. თუმც, ცხონებული არისტრახის ავტორიტეტს ნამდვილად ვერ ამოვეფარები. მაგრამ უფრო სარწმუნოა, ბავშვობაში ფრენისადმი ჩემი მიდრეკილება გენეტიკური წარმომავლობისა ყოფილიყო, რადგან დედაჩემის ალალი ძმა მიხეილ კვირკველია (იხილეთ _ცაში ჩაკარგული ოცნებები… In the sky the lost dream...), ქართულ სინამდვილეში, ერთერთი პირველი მფრინავი გახლდათ, და იგი ცნობილი ქებურიას მოწაფე ყოფილა…
ვგონებ, უპრიანია ეს ლექსიც გავიხსენო:
ვგონებ, უპრიანია ეს ლექსიც გავიხსენო:
დედულეთს...
მე თქვენ ყოველთვის ისე მიყვარდით,
ვითარც სურნელი კეთილ სულისა,
და შემახსენებთ ფიქრში მიბარდნილ,
აწ მივიწყებულ დედურ სულისთქმას…
ფესვები ესე, ლაზურ-კოლხური,
კვებას, ამშვენებს ჩემეულ სიტყვას,
და ზურგს მიმაგრებს სივრცე მამულის,
ჩვეულ საუბარს ვაგრძელებ მისხთან…
დედულეთს, მარად კრძალვით ვიგონებ _
ნიავს, მონაბერს წრფელი სულისა,
და შემახსენებს ფიქრში მიბარდნილ,
აწ მივიწყებულ ბავშურ გულისთქმას…
ვითარც სურნელი კეთილ სულისა,
და შემახსენებთ ფიქრში მიბარდნილ,
აწ მივიწყებულ დედურ სულისთქმას…
ფესვები ესე, ლაზურ-კოლხური,
კვებას, ამშვენებს ჩემეულ სიტყვას,
და ზურგს მიმაგრებს სივრცე მამულის,
ჩვეულ საუბარს ვაგრძელებ მისხთან…
დედულეთს, მარად კრძალვით ვიგონებ _
ნიავს, მონაბერს წრფელი სულისა,
და შემახსენებს ფიქრში მიბარდნილ,
აწ მივიწყებულ ბავშურ გულისთქმას…
17.07.2002
პოეტური კრებულიდან ”სიზმრიდან ცხადში…” /თბილისი - 2010
შესაძლოა, ვინმეს მოეჩვენოს, რომ ასე თუ ისე სახელოვან წინაპრების აჩრდილებს ვეფიცხები… ვინ როგორ გაიგებს, მე კი ერთი ანეკდოტური შემთხვევა მახსენდება, წლების წინ, გოგეშვილთა გვარის ღირსეულ წარმომადგენელს, იღუმენია მარიამს ლექსი მიუძღვენი. როგორც ვიცი ჩვენი ნათესაური კავშირი მეშვიდე თაობით განისაზღვრებოდა.
ჰოდა, იმ ქალბატონისთვის ჩემზე ბევრად უფრო ახლობელი, ამ ჩემმა გულითადობამ თითქოსდა გააღიზიანა და შენიშვნა მომცა, ჰო, მაგრამ მარინას და უფრო ახლოს იყო თქვენს ოჯახთან, ვიდრე თავადო… თავისებურად გამინაპირა, მის ახლობლობას ზედმეტად იჩემებო…
ბავშური გულუბრყვილობით გავოცდი, ნუთუ ეს კაცი იმას ვერ ხვდება, რომ მე, უპირველესად მის (იღუმენიას) ხსოვნას გამოვესარჩლე მეთქი…, არადა, თავის დროზე, თავად მან შემომჩივლა, მონასტერში ავედი და მისი საფლავი ვერ აღმოვაჩინეო… მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ იგი იღუმენიას საეკლესიო ღვაწლს, მიკერძოებულად თავის ”ღირსებად” მიიჩნევდა და ჩემი გულითადი ”გაჭირისუფლება” აღარ მოეწონა… მკითხველისთვის, რომ უფრო გასაგები იყოს, ბარემ იმ ლექსს სრულად გავიხსენებ…
ვინ სად იშენებს სალოცავ ტაძარს…
იღუმენია მარიამ გოგეშვილის ხსოვნას
გურიის ლამაზ მონასტერს მთისას
დაჰკრავს სურნელი დედათ ლოცვისა,
და მწვანე მდელოს, საბუდარს სხივთა
ათრთოლებს ფიქრი მარიამისა…
ამა მონასტრის ამღორძინებლის
საფლავის ქვაი აღარ ჩანს უკვე,
საქმეთა მისთა განმაახლებელთ
მოუხმარიათ საშენ ქვად იქვე…
ვინ სად აშენებს სალოცავ ტაძარს,
ზოგი მწვერვალზე და ზოგი ბარად,
ზოგი სხეულში ამკობს უდაბნოს,
ზოგი ცის თაღთან ოცნებას ლამბავს…
შენების ნიჭი მართლაც ნიჭია,
მართლაც მადლია შენება ახლის,
მაგრამ სხვაგვარი მადლის მადლია,
მოვლა ხსოვნისა პირველმეტაძრის…
იღუმენია მარიამ გოგეშვილის ხსოვნას
გურიის ლამაზ მონასტერს მთისას
დაჰკრავს სურნელი დედათ ლოცვისა,
და მწვანე მდელოს, საბუდარს სხივთა
ათრთოლებს ფიქრი მარიამისა…
ამა მონასტრის ამღორძინებლის
საფლავის ქვაი აღარ ჩანს უკვე,
საქმეთა მისთა განმაახლებელთ
მოუხმარიათ საშენ ქვად იქვე…
ვინ სად აშენებს სალოცავ ტაძარს,
ზოგი მწვერვალზე და ზოგი ბარად,
ზოგი სხეულში ამკობს უდაბნოს,
ზოგი ცის თაღთან ოცნებას ლამბავს…
შენების ნიჭი მართლაც ნიჭია,
მართლაც მადლია შენება ახლის,
მაგრამ სხვაგვარი მადლის მადლია,
მოვლა ხსოვნისა პირველმეტაძრის…
27.07.2004
პოეტური კრებულიდან ”სიზმრიდან ცხადში…” თბილისი/2010
მიზანშეწონლად მიმაჩნია ამ ქალბატონის შესახებ ”ჯიხეთის მონასტრისეულ ქრონიკებში” ასახული ფაქტები მოვიშველიო;
”მონაზონი მარინე (მარიამ გოგეშვილი) გურიის დედა მონასტრის მესამე წინამძღვარი გახლდათ, ძირითადად მეორე მსოფლიო ომის დროს… მონაზონ მატიონე ჩხიკვაძის მოგონებიდან: ”მარინე ღვთისაგან უაღრესად განებივრებული მონაზონი იყო: პატიოსანი, ზრდილობიანი, საქმიანი, გამჭრიახი გონების, მოყვარე და ვინ მოთვლის, კიდევ რამდენი რამ ამშვენებდა...” მარინეს დროს მონასტერს საზღვარგარეთულ მონასტრებთანაც დაუმყარებია კავშირი და სხვადასხვა შემწეობაც მიუღია. იგი 1947 წელს გარდაცვლილა და უდაოა მამაჩემს კარგად იცნობდა, რადგან იგი ავთანდილ თედორეს ზე გოგეშვილი თავდაპირველად ნიგოითის სასოფლო საბჭოს თავმჯდომარე გახლდათ, მერე კი, ნიგოითის კოლმეურნეობის თავმჯდომარე.
ყმაწვილკაცობაში, მარინე გოგეშვილის საფლავის ქვა თავად მე მქონდა ნანახი, მეორედ რომ ავედი, ვერც მე ვიხილე, მოვიკითხე და მონასტრის წინამძღვარმა არქიმანდრიტმა ალალად გამიმხილა… ერთი პირობა ამ მხარეში ქურდობა გაჩაღდა, არაფერს არ ტოვებდნენ და ჩვენც, საფლავთა ქვების უმეტესობა ახალი სამლოცველოს საძირკველში ჩავაყოლეთო… რამდენად სწორი გახლდათ, ეს გადაწყვეტილება ღმერთმა განსაჯოს, მაგრამ მე მეწყინა დაი-იოდიშიენე _ Dali Gogeshvili-Iodishi... /http://jgogeshvili.blogspot.com/2008/03/dali-gogeshvili-iodishiene.html/) იხილეთ ფრაგმენტი ლექსიდან_
…მერე წაგვიძღვა, შემოგვატარა
საფლავის ქვები, დათა სამარხნი,
ერთგან ილოცა და თან გვახარა
აღმშენებელი იყო ამ ტაძრის…
ბოლოს ახსენა კათოლიკთ წესი,
ლოცვისა ნირი, ქცევა ტაძარში…
აუწყა სტუმართ ”პაპისა” მრწამსი,
და განსხვავება პირჯვრისწერაში…
აქ ლიტველსაც კი დაეტყო განცდა,
შეიხსნა ჯვარი მკერდთან ნაფერი,
მიართვა მოხუცს, სთხოვა დალოცვა,
მოდრიკა თავი ნაციმბირალი…
ჯვარზე გაკრული ქრისტეს სახება
მოექცა ქალის მადლმოსილ ხელში,
სანთლების დარად მოჩინარ თითებს,
ჰქონდათ სურნელი რწმენის სადარი…
24.05.2006
იქაურობას ცალად შემორჩენილმა მოხუცმა მონაზონმა, მართლაც გულითადად მიგვიღო და როცა ჩემი წარმომავლობა გაიგო, გამიმხილა, აქ ექვსი წლისა ამომიყვანეს და მას შემდეგ გარეთ ფეხი არ გამიდგამსო, სადაურობაც არ დაუმალია, ფირცხალაიშვილის გვარისა ვარ, შუხუთიდანო… კი, მამაშენს ვიცნობ, ამოდიოდა აქ, დახედავდა აქაურობას, მოგვიკითხავდა და წავიდოდაო… რა თქმა უნდა, ბოლომდე გულღია ვერ იქნებოდა, რადგან კომუნისტური რეჟიმი, მაშინ ტაძრებში შესვლასა და მონასტრების მონახულებას სასტიკად კრძალავდა… აქვე უნდა გავამხილო, იმ ჩემი პაპის როსტომ გოგეშველის მეუღლეც ეგვიპტი ფირცხალაიშვილიც წარმოშობით ნიგოითის მეზობელ სოფლიდან შუხუთიდან ყოფილა…
ჰო, შესაძლოა ზოგს მოეჩვენოს, რომ რომელიმე გარდაცვლილი ნათესავთა ნაღვაწს ”ვეფიცხები”. ჯერ ერთი, არც იმგვარი ავტორიტეტები იყვნენ, რომ მათთან დაკავშირებული ამა თუ იმ ცხოვრებისეული ეპიზოდის მოგონებით ფართო საზოგადოების ყურადღება მივიპყრო. მაგრამ, თუ ვინმე საამაყოდ ირჯებოდა, მისხის მისხიც, რომ იყოს, მის ღვაწლს, შეძლებისდა მიხედვით სათანადო პატივს მივაგებ.
დიახ, ნამდვილად მეამაყება, ჩემი დიდი ბაბუის, როსტომისეულ გოგეშვილთა შტო წარმოსადეგი გარეგნობით, გონიერებითა და განსწავლულობით, რომ გამოირჩეოდა… და მე თუ არ მოვყევი ამის შესახებ, სხვა ნამდვილად ვერ მოიცლის, რადგან, დღევანდელი თაობების უმრავლესობას, უშუალო, ღირსებით მოცული ადამიანები, თითქმის არც აინტერესბთ… სახელსა და დიდებას, სულ სხვაგვარ დიაპაზონში აღიქვამენ… მე კი, განგებისგან ბოძებული გენეტიკური შტოს ნუსხას ავსახავ, ანუ, ის რისი მოპოვებაც შევძელი, ”რავი”, როგორც ახლა იტყვიან, მომავალთაგან იქნებ ვინმე დაინტერესდეს, და ისედაც, მათ ხსოვნისადმი ჩემეული სითბო მიგებამ, იქნებ, რომელიმე სასიკეთო მკითხველს მეხსიერებაში, თითქოსდა მალულად შემონახული საახლობლო გარემო კეთილად აღძრას…
მაშ ასე
როსტომ გოგეშვილი _ ეგვიპტი ფირცხალაიშვილი;
თედორე როსტომის ძე გოგეშვილი _ ასპირო გიტოს ასული წილოსანი;
ავთანდილ თედორეს ძე გოგეშვილი _ ანა ოტიას ასული კვირკველია
დედის მხრიდან
ამბაკო კვირკველია _ მისი მეუღლე სამეგრელოს სოფელ ბანძიდან ყოფილა (თუ საეკლესიო წიგნამდე მივაღწიე გვარსა და სახელსაც ქე დავადგენ)
ოტია ამბაკოს ძე კვირკველია _ ასპირო …. მშვიდობაძე
როსტომის ვაჟიშვილები:
ლევანი, ბასილი, თედორე
ლევანის ძენი _ ბესარიონი, არსენი, შალვა
თედორეს ძენი _იონა, ავთანდილი, მაკარი
ბასილის ძე _ სილიბისტრო, გარდაიცვალა ახალგაზრდა ასაკში უშვილძიროდ
შენიშვნა _როგორც ვიცი ბესარიონ გოგეშვილს ჰყავდა ვაჟი ლევანი, ისიც ნაადრევად, უშვილძიროდ დაღუპულა.
თავის დროზე მამაჩემის ნაკარნახებ ჩამონათვალიში როსტომის ქალიშვილებად მოხსენებულია _ ელისაბედი, ეკა, მარიამი (სამწუხაროდ, მათზე რაიმე ინფორმაცია არ გამაჩნია).
ბაბუაჩემ თედორეს ჰყოლია ქალიშვილები _ ნინუცა, თეო _მამაჩემის მონაყოლიდან მხოლოდ ის მახსოვს, რომ რომელიღაც და ერთხანს ობლად დარჩენილ ძმებს პატრონობდა, შიგადაშიგ მამისეულ ოჯახს მოინახულებდა ბავშვებს დაბანდა, დააპურებდა… ერთხელაც, მონასტრიდან თურმე შემოთვალეს, გარდაიცვალაო, _ანუ მეტად ვეღარ ჩამოვაო, იქნებ, გურიიდან შორს გააგრძელა სამონასტრო ცხოვრება…
ჰო, კიდევ, პატარა ბიჭი, თბილისში, რომ ჩამომიყვანა მამაჩემმა მეტეხის ციხესთან მგონი გორგასლის ქუჩაზე მცხოვრებ ბიძშვილს შალვას ესტუმრა და იქ ვნახე მისი და ვასასი; მაღალი, მომხიბვლელი ქალბატონი გახლდათ, თბილად მომიალერსა…
ერთიც, შეძლებისდაგვარად დედაჩემის და-ძმებსაც და ზოგ, მათ აწ უკვე გარდაცვლილ შვილებსაც ვიხსენებ; ნათელი არ მოკლებოდეს თამარი, მარიამის, ნიტიფოს, მიხეილის, ივლიანეს ხსოვნას…
და ბოლოს, ჩემს ერთადერთ დას რა მიმავიწყებს (იხილეთ _დალი გოგეშვილი-იოდიშიენე _ Dali Gogeshvili-Iodishi...)
ასევე, არ მავიწყდება, ჩემს დაბადებამდე რამდენიმე წლით ადრე გარდაცვლილი ჩემი ძმა თედორე…
ასევე, არ მავიწყდება, ჩემს დაბადებამდე რამდენიმე წლით ადრე გარდაცვლილი ჩემი ძმა თედორე…
აქვე, არ შემიძლია არ მოვიხსენიო ბაბუაჩემის განაყოფთაგან ეგნატე გოგეშვილი, ყმაწვილკაცობაში ბატონყმობას გაქცეული და თბილისში დამკვიდრებული ქაიხოსრო გოგეშვილი, იგივე ივანე გოგიაშვილი, მისი ძმა ალექსი გოგეშვილი, ქაიხოსროს ვაჟი ანტონ გოგიაშვილი (გოგეშვილი). გამორჩევით ნიჭიერი მხატვარი…
და თითქოს შემთხვევითობის კვალობაზე, ჩემს მეხსიერებაში შემორჩენილი ნილა გოგეშვილი. მე ასე მახსოვს, პატარა ბიჭი ვიყავი, როცა ნიგოითში, ჩვენს ეზოს გრძელი შავი ავტომობილი მოადგა. იქიდან ორი კაცი გადმოვიდა, ერთი მაღალი, წარმოსადეგი, ქერათმიანი მამაკაცი გაგებებულ მამაჩემს გულღიად მოეხვია. მერე იმ კაცმა ხელები მხრებზე ჩამავლო, და ზემოთ ამიტაცა… იქამდე, ისე მაღლა, არც არავის ავუწევივარ და ისეთი შეგრძნებით დავიმუხტე, თითქოს სხვა სიმაღლეს შევწვდი. პატარა ბიჭი ვიყავ, ასე ხუთიოდე წლის… სუფრა, სტუმრების თხოვნით, იქვე, მწვანე მოლზე გაიშალა და შორიახლო მოთამაშეს, ის მაღალი ძია თავისთან მიხმობდა და მეფერებოდა. ფრაგმენტულად მახსოვს მისი ვინაობა, მამაჩემის ნათესავი კი იყო, მაგრამ რამდენად ახლობელი ვერ გეტყვით. კარგა ხნის შემდეგ გავიგე, რომ ქუთაისის საოლქო კომიტეტში მუშაობდა, იმის შემდეგ არც მინახავს და არც მისი ცხოვრების სხვა ეპიზოდებზე შემიძლია რამის თქმა… მაგრამ, ის აღმაფრენა როცა, ზემოთ ”იმ სიმაღლეზე” ატაცებულმა განვიცადე, საოცარი სიფაქიზით შემორჩა ჩემს მეხსიერებას._ ნათელში ამყოფოს მისი სული… თუმც, ერთხელ, ცნობილ პუბლიცისტ კიტა ბუაჩიძესთან სტუმრობისას მისი სახელი და გვარი იქნა ნახსენები, აღარ მახსოვს ვის მიერ… კარგი კაცი იყო მეთქი, გულღიად წამომცდა. არა, არ იყოო, ტუჩი აიბზუა სახელოვანმა დრამატურგმა… ხასიათი წამიხდა, მაგრამ არ ჩავძიებივარ… მალე, ჩემი და ”შავი წიგნის” ავტორის ურთიერთობაც მინელდა. მერე ერთგან, ისიც შემთხვევით მაშინდელ ახალგაზრდა მწერალთა წრეში, ამიერკავკასიელი პროლეტარული მწერლობის იდეური მოთავისა და ორგანიზატორის ბენიტო ბუაჩიძის ლანძღვას წავაწყდი და ნებსით თუ უნებლიეთ მის ძმასაც ბატონ კიტასაც გაჰკრეს კბილი. ბენიტოს რა თქმა უნდა არა, მაგრამ ბატონ კიტას უმალვე ”გამოვესარჩლე”… ეგ ხომ შვიდი წელი იჯდა მეთქი…
ასე, რომ ბევრი რამ ჩვენს ცხოვრებაში, თითქოსდა სრულიად ”მექანიკურად” ხდება.
მე კი, შევეცადე გულწრფელი ვყოფილიყავ, საკუთარი მეხსიერების წინაშე…
დაე, თითოეულ მათგანს ლოცვასავით მისვლოდეს ეს ჩემი მოგონება. ვითარებისდა მიხედვით ლოცვით ვიხსენებ მათ სახელებს, სუფრასთან მათდამი მიძღვილ სადღეგრძელოს წარმოთქმას რა დამავიწყებს… მოსახსენიებელთა რიგში, რამდენიმე სხვა ნათესავიცაა, მაგრამ მათი წარმოჩენა, ცალკე ახსანა-განმარტებებს მოითხოვს და ვშიშობ თხრობა ერთფეროვნებისკენ არ მიიდრიკოს…
ბავშვობაში გულუბრყვილოდ მსურდა, გოგეშვილთა გვარიდან, ვინმე ლეგენდარული, სახელოვანი პიროვნების საამაყო საქმენი ყოფილიყო შემონახული საქართველოს ისტორიაში, მაგრამ…
ჰოდა, რაც შევძელი ესაა… და ისიც უნდა გავამხილო, (იმედია თავის მოწონებად არ ჩამითვლით და მე სხვა ლოცვებთან ერთად (იშვიათი გამონაკლისის გარდა) ყოველ დილით ვამბობ ლოცვას გარდაცვალებულთათვის…
”მოიხსენე, უფალო, სული გარდაცვალებულთა მონათა და მხევალთა შენთა, მშობელთა ჩემთა და ყოველთა მონათესავეთა ჩემთა (სახელები), და სასოებით მკვდრეთით აღდგომასა და საუკუნოსა ცხოვრებასა ზედა გარდაცვალებულთა მამათა, ძმათა და დათა, და მიუტევენ მათ ყოველივე შეცოდებანი მათნი და მიეც მათ საუკუნო ხსენება…
როსტომ გოგეშვილი თავის ოჯახთან ერთად, როგორც ცხონებულმა მამაჩემმა დამაკვალიანა ნიგოითის ქედის (სერის) სავარდიად წოდებულ ბორცვზე სახლობდა… მისი შვილები, შემდეგ ქვემოთ, სარკინიგზო ხაზთან ახლოს ჩამოსახლებულან… სანათესაოს კაცები, სწავლის გაგრძელებისა თუ სამსახურის ძიების მიზნით ქალაქში, რომ გადაიხვეწნენ, ჩემი მშობლებმაც შეიცვალეს სამოსახლო და სოფლის ”შუაგულში” აშენეს, ქვის ბოძებზე შემდგარი ოდა სახლი. სადაც მე დავიბადე… (ავთანდილ თედორეს ძე გოგეშვილი წლების მანძილზე ნიგოითის თემის თავკაცი გახლდათ.) ახალდაბადებულს, თურმე ჩემი პატარა და მეტიტინებოდა:
-რაი იყო ძამია, არ მოგწონს ეს სახლი, ნუ გეშინა მამაიე უფრო უკეთესს აგიშენებს…
ამიშნეს კიდეც, ბევრად მოზრდილი, ორსართულიანი, დიდი აივნებით, იმ სახლს დიდძალი სტუმრიანობა ახსოვდა, თუმც, მერე არამოკეთეთა ”თავგამოდებით” დაინგრა და იქაურობა ჩემეულ ნამოსახლარად იქცა…
მაგრამ ჩემი დიდი ბაბუას ხატება, რაღაც, სხვა სიღრმისეული იდუმალებით შემორჩა ცნობიერსა და ქვეცნობიერს…
ჰოდა, ლექსი, რომელიც 2009 წელს, იმჟამად ჩემი 15 წლის ვაჟს ავთანდილ გოგეშვილს მივუძღვენი (იხილეთ _ შემოქმედება, _ ავთანდილ გოგეშვილი… Creation, _ Avtandil Gogeshvili…), თავისებური მისტიური მიალერსება გახლდათ ჩემს იდუმალ არქეტიპთან…
იდუმალი მშვენებით…
ვუძღვნი ვაჟიშვილს…
დროშები და შტანდარტები,
გერბნი ნაირფერადნი,
ჩვენ არ გვერგო შესამოსად
ტიტულები ჟღერადი,
არც დიდება რჩეულ მისხთა და
არც განძი ფრიადი…
გენში შეგვრჩა წრფელი ხსოვნა,
ღირსეული, დიადი…
მახსოვს ხმალი პაპაჩემის,
ჯვრებდასმული მახვილი,
წიგნი ”ვეფხვისტყაოსნისა”,
ქართველობის დასტური,
მთაგრეხილთან,
”სავარდიად” წოდებული ადგილი,
შემორჩენილ ნასახლარზე,
ნაშთი ქვითკირ-ფიცრულის…
მწდე, ჩუქურთმა ვაზის ხეთა,
და ვეება ქვევრები…
წინაპართა ალღოს ვუხმობ
მისტიკური ”შეგნებით”;
ერთხელ მამამ პაწია ბიჭს
გამიმხილა ფერებით:
აქ სახლობდა ჩემი ბაბუ,
იდუმალი მშვენებით…
სანადიროდ ტყე და ხევი,
სამკლად გორაკ-ტაფობი,
ედგა წმინდა სალოცავი,
ჰგვანდა რჩეულ განდობილს…
ხეთ მოსავდა ჩხავერი და
წყაროს ეკრა ვარდნარი,
თუ,
ცხოვრება ჰქონდა მკაცრი,
გულში ედგა ბადაგი…
მოჯირითე და მებრძოლი,
სიყვარულით ვნებული,
თუმცა ვნებააღკვეცილიც,
მამულისთვის ერთგული,
წრფელად მაჯის შემტყობარი,
ქომაგობით ქებული,
არ შემიდრკე! კაცი ღვთისგან,
არ დარჩება ეული...
ჯ.გ
***
25 იანვარი 2009 წ.
ამ ლექსისდა მიხედვით მინდოდა ჩემს ვაჟს ეგრძნო, ღირსეულ წინაპრთა საუფლო ესათუთებოდა იდუმალი სამყაროდან… ის რომ ვალდებულია თავადაც, ღირსეულად იცხოვროს და იმოღვაწეოს…
ზოგს შესაძლოა, ეგონოს, რომ ოფიციალურ თვალსაჩინობებით განმტკიცებულ წარჩინებულ გვარისშვილების წარმომადგენელთ ვუპირისპირდები.
არამც და არამც, მათთმა თავდადებამ შემოგვინახა ჩვენ საქართველო, მაგრამ უსახელო გმირებმაც, ხომ დიდი ამაგი დასდეს ჩვენს ერს, და შესაძლოა კაცობრიობასაც…
დიახაც _ განვმეორდები…
…ვინ სად აშენებს სალოცავ ტაძარს,
ზოგი მწვერვალზე და ზოგი ბარად,
ზოგი სხეულში ამკობს უდაბნოს,
ზოგი ცის თაღთან ოცნებას ლამბავს...
ზოგი მწვერვალზე და ზოგი ბარად,
ზოგი სხეულში ამკობს უდაბნოს,
ზოგი ცის თაღთან ოცნებას ლამბავს...
**********
გაგრძელება _
*
P.S.
მაგრამ იქამდე დაინტერესებულმა მკითხველმა ვებ-გვერდებზე გამოქვეყნებულმოგონებების რიგს გადაავლოს თვალი... უპირველესად _
_ბლოგზე გამოქვეყნებული მოგონებიდან:
...
არქივში შემონახული ”ფაქტები”... (პირველი გამოქვეყნებული მოთხრობა... 8 აგვისტო, 1968 წ. (დაკ. ეპიზოდი იხ. სად, ვინ, როგორ, რა ფერებში... _ ანუ, არც არაფერი ხდებოდა თითქოს... პირველი ავტორიტეტული შეფასება _ თელავი, ახალგაზრდა მწერალთა თათბირ-სემინარი, 1974 წ.)
სად, ვინ, როგორ, რა ფერებში... _ ანუ, არც არაფერი ხდებოდა თითქოს... (ლაშქრული, კამპანელლა, ფოქსტროტი… ცნობილაძე, მავზოლეუმი და ისევ ცნობილაძე…აფრიკა და ამერიკა…)...
http://gogejanr.blogspot.com/2008/01/blog-post_972.html
(2 დეკემბერი 2007)
იხილეთ თემატური გვერდები ანუ _ ფირფიტების სევდა /ესე-ნოველა/_ ...From...) _და უდაოდ აღმოაჩენთ… /ფსიქო-ეტიუდი/_/ დისიდენტური ნახტომი… The dissident jump…/
Комментариев нет:
Отправить комментарий