Translate

воскресенье, 11 июня 2023 г.

სანელებლები უღრან ტყეში... /ესე–ნოველა/


  

სანელებლები უღრან ტყეში...


                                                      

  _ბახმაროში ხომ ხარ ნამყოფი?_რიხით მკითხა მოკეთე კაცმა, რომელმაც იმხანად,  მესხეთის ქედზე მდებარე, ნაქებ კურორტის  გამორჩეულ  უბანში, ხის აივნიანი სახლი შეიძინა.

_აბა რა..._თამამად მივუგე მე_ მგონი რამდენჯერმე, და იმის მოგონებამ, რომ იქ ყოფნის ცხოვრებისეული ეპიზოდები ,,თითქმის, არც კი მახსოვდა ღიმილი მომგვარა; მინდოდა ამეხსნა, რომ ყოველივე, შორეულ  ბავშვობაში იყო,  ჩვილობის ასაკიდან ორ წლამდე. უფრო ჩაძიებით, იმ ხანებში, ბახმაროში  გდაღებული  ფოტოების უმრავლესობაზე  1948 წელი გარკვევითაა აღნიშნული, ერთგან კი დედაჩემს კაბის კალთაში, ჯერ კიდევ ჩვილივპოზირებ“...  1948–ორი წლისა და ექვსი თვისა ვიქნებოდი, ერთერთი ფოტოსურთიგვიმხელს“, რომძმაკაციცმყოლია, რასაც ამ სურათის მეორე მხარეს, ფანქრით მინაწერი გვამცნობს, ანუსახსოვრად ჩემს ძმას ჯანრი გოგეშვილს ბიჭანჭური ორმოცაძიდან 7/VII 48 წე  /რა თქმა უნდა, მშობლის, ან სხვა ვინმე ახლობელის მინწერი/, მაგრამ იმ ამბებისა, არც არაფერი მახსოვს... რადგან, ისე უიღბლო გამოდგა, ის ჩვენიძმაკაცობა“, მას შემდეგ, ეთხელაც კი, ვერ განახლდა ჩემი და იმ ბიჭის ურთიერთობა... ერთმანეთს, რამდენიმე სოფლით ვიყავით დაშორებულები... სოფლის გზაზე კი, იშვიათად, „პოლტონკათუ ჩაივლიდა. მიმოსვლის ძირითადი საშუალება, ხარურემი და შეკაზმული ცხენი გახლდათ, თან ამის შესაძლებლობაც, ბევრს არ ჰქონდა... მას შემდგომ, ჩემს მშობლებს ბახმარზე არც ურემით და არც ცხენით, მით უფროპოლტონკითარავუყვანივარ“... მერე კი. თბილისში გადავედი სასწავლებლად, მერე კი, ერთგან და მგონი მეტადაც, ჩემეულიოდისეისშესახებ, მოყოლილი მაქვს... თუმც, იმ ჩემი ძმაკაცის სახელიბიჭანჭური“,  ყმაწვილკაცობაში, უნებლიეთ მახსენებდა თავს, ერთი პირობა კი ვფიქრობდი, მიმოვძებნი მეთქი, მაგრამ არ აეწყო, თანაც,  სამეგობრო ურთიერთობებით, ჩემი ღია ხასიათის გამო, თავისებურად, განებივრებულიც კი ვიყავი...

_დიდებული ადგილია, გაზაფხულზე,  აუცილებლად გაგიყოლიებ..._ და შეძენილი სახლისა და მისი მიმდებარე გარემოს ქება-დიდებას, ისეთი აღტყინებით მოჰყვა, ჩემეულირემარკისშეპარების ხალისი მალევე წამერთავა...

კეთილი განწობის ნიშნად, ჩვევაში შემონახული გულისყურით ვუსმენდი და უნებლიეთ მეხსიერებაში, იმ რაღაცის გაცოცხლებას ვცდილობდი, რაც შესაძლოა, ჩემს ცნობიერსა თუ არაცნობიერს ჰქონდა შემონახული, მაგრამ ნურას უკაცრავად, რაღაც ბუნდოვანი ფრაგმენტები საამო განცდას კი მგვრიდა, მაგრამ,  რაიმე ნათელიმოგონებისჭაჭანებაც არ შეიმჩნეოდა...

არადა, ოჯახის ფოტოალბოში ნანახი სურათები ნათლად მიდასტურებდნენ, რომ იმშორეულ წარსულშიოჯახთან ერთად ბახმაროში ვისვენებდი, უმეტესწილად, დედის მზრუნველობით დაიმედებული... ვერ დავიჩემებ, საქვეყნოდ ცნობილმარულასაცდავსწრებივარ მეთქი, მაგრამ, იმჟამინდ ბახმაროს გზაზე, დიდი ალბათობით ცხენის უნაგირზე ქე წამომასკუპებდნენ... ჰო, ახლობლებისგან, ისიც მქონდა გაგონილი, გოგოები ხშირადგიტაცებდნენდა სულ ჩაკოცნილი იყავიო... ოჯახურ ალბომში, ამ სცენების დამადასტურებელი ფოტოები არ მოიპოვება, მაგრამ, იმისა, რომშიშველი დავტანტალებდი...“ ფრიად, არსებითადაადასურათხატებული“.

ეეჰ, იმ გასათხოვრებიდან, შემორჩა კი, ვინმე ცოცხალი...“ სევდიანად გავიფიქრე, რადგან, ნათესავი ქალის მონათხრობიდან მახსოვდა, „გოგოები უძახე შენ და გასათხოვრად ქე აქიცქიცებდნენ თვალებს...“ უნებლიეთ, ღიმილიანი შეგრძნებით გამიტყუა იმაზე ფიქრმა, რომ კაი ხანია, მხატვრულ ფილმებში, მეხსიერების აღმდგენი ჩიპებით აღჭურვილ  ადამიანებს, სურვილისამებრ შეეძლოთ თავიანთ არსში, მოვლინების წამიდან, გრძნობისმიერი იმპულსებით თუ გაცნობიერებულად აღბეჭდილი ნანახისა თუ განცდილის  რესტარვაცია, მივიწყებულის რეალურად ასახვა...

მართლაც , რომ მოხერხდეს, უამრავი მიჩქმალული ნიჭი გაიფურჩქნება...  ჰო,  მონაყოლიდან, ისიც  მახსოვს, ტანსაცმელს, არ იჩერებდი ტანზე, წვიმაშიც შიშველი დარბოდიო... ერთხელ, წყაროსთან თუ ჭასთან, ხავერდის ნაჭრისგან შეკერილი ხალათით შემოსილ დედაჩემისთვის, რომელის გვრდზე შიშველი,  ვტანტალებდი“, უცნობ ქალს გაოცებით უკითხავს, შენ, ამ ბავშვის დედინაცვალი ხარ თუ დედაო?! რა ვქნა, ტნსაცმელს არ იჩერებს ტანზეო, უშფოთველად უთქვამს დედაჩემს... მოკლედ, „ფოტოფაქტებითადა ახლობლების მონაყოლებით მტკიცდება, რომ ბახმაროში, ნამდვილად ვიყავი...

 მერე კი, ვერა და ვერ მოხერხდა ბახმაროშიასვალა“, ვერც, იმ მოკეთე კაცმა მოხერხა მისი დანაქადნის შესრულება...

კი, სიზმარივით მახსოვდა, რომ იმ ადრეულ ბავშვობაში, სიყვარულით ვიყავ გარემოცული; ერთხელ ჭაბუკობისას, წუთიერად, მსგავსი სცენის ამსახველი ეპიზოდი, არაცნობიერიდან შემოხეტებულ წარმოსახვაში, მხიარულ ქალთადასი ზმანებით წამომელანდა. ეს იყო და ეს... მაგრამ კაი ხანს ვგრძნობდი, რომ ბახმარო,  თავისი ბუნებითა და იმდროინდელი განწყობით, ჩემს არსში, სევდაში შეზავებულ სიტკბოს დარად ჩაღვრილიყო...

უნებლიეთ, ჩემი მეხსიერებას, იქნებ, როგორმე შევეშველო მეთქი და ინტერნეტში მაშინდელ სოფელ ბახმაროს ხედები მოვიძიე... „გათვიცნობიერებულმავისურვე ბახმაროს ირგვლივ მდებარე მთებისგადრეკილის, იგივე შედრეკილის, კონცხის, ბუქსიეთის, ფაფარას, საყორნიას, ბახვის, რომელსამე კალთიდან მონაბერი ნიავი ოდნავ, მაინც შემეგრძნო... ბავშურ გულუბრყვილობას ადევნებულმა, ისევრეალურ ფაქტებთანდაბრუნება ვამჯობინე...

ბიჭანჭური, ნახეთ, რა ბიჭი ყოფილა! ამისგან, კარგი კაცი დადგებოდა...

იმ, ჩემი ბახმაროშიმოღვაწეობისამსახველ ფოტოებს, მივიწყებული ობლის შეგრძნებით დავცქერ, რაიმეიდუმალებისამოცნობას არც ვცდილობ... მერე, უნებლიეთ, ინტერნეტში მოძიებულ ანტონ გოგიაშვილის /გოგეშვილის - ქართული ნაბეჭდი გამოცემების, პირველი გრაფიკოსი ანტონ გოგიაშვილი _ შვილი ქაიხოსრო გოგეშვილისა/ ნახატს დავაცქერდი. ჩემს ნათესავს, ბახბაროსეული ზამთრის პეიზაჟი აქვს ასახული,  წარწერა კი ამგვარია: „ბახმარო, სააგარაკო სოფ. გურიაში, –სურ. გოგიაშვილისა, ავტოტაჰთცნობის ფურცლისა

მაგრამ ისეთი განცდა მეუფლება, რომ ყველაფერი ეს, წარსული არ არის, არც აწმყოა, მით უფრო მომავალი... თუმც, ჩემს სულიერ სამყაროს, წლების მანძილზე, უჩუმრად, სათუთი განცდებით ასაზრდოებდა...

და უცებ, რეალური ვითარებისდა მიხედვით პროტესტის გამოხატვა მომინდა:

დამიბრუნეთ ჩემი ორი წელი!–შევძახე ხმამაღლა,–დამიბრუნეთ წინარეშემეცნება... მერე თითქოს, ჩემი ხმის ექოს ავედევნე და საკუთარ თავს ვუსაყვედურეორზე მეტი იყო, იმაზე მეტიც...–და  ვიგრძენი რაღაც მეტის, ბევრად მეტის, ანაზღაურებას ვითხოვდი... შესაძლოა, ჩემი არსების, როგორც, სამყაროსეული ქმნილების  სადაურობის უტყუარ შემეცნებას...

მინაწერი:

სანელებლები უღრან ტყეში
 
არავის ენახა, არც არვის ეგემნა,
უღრან ტყეში, მიუვალ ადგილას,
არომატულ მცენარეთა ”ოაზისი”,
ყვაოდა, მწიფობდა ზღაპრულად.
 
უცხო სურნელი ეწვია ყმაწვილს,
აზრზე არ იყო როგორ, საიდან,
თუ წინაპარმა, ან მისხის მისხმა,
სად რა, რა დროში, რარიგ აღიქვა.
 
ნეირონული კავშირთა ამბით,
დაინტერესდა, მერე ერთხელაც,
ცნება ”ინფსელფი” მოიხელთა და
უხილავ სივრცეს იჭვით გახედა.
 ჯ.გ***                                                                  

იხილეთ _ მოთხრობები და ნოველები

 

 

Комментариев нет:

Отправить комментарий